KOÑESIMENTU FAMÍLIA PASIENTE KONA BA PREVENSAUN MORAS TUBERKULOZA PULMONAL

Abstract

Tuberkuloze hanesan moras infeksaun ne’ebé kle’ur no
koñesidu, tanba moras ne’e sai problema ba saúde komunitaria, liuliu
ba komunidade iha nasaun sira hotu inklui Timor Leste. Dadus
Ministeriu Saúde katak tuberkuloze pulmonal, hamutuk ema na’in
498, signifika katak husi 100 - 1000 habitante no ema nain 4 mate husi
numeru mortalidade (498 ne’ebé mate) kada tinan tanba tanba sofre
moras tuberkuloze pulmonal. Tuberkuloze mak moras ida ne’ebé kleur
ona naklekar iha mundu tomak.. Objetivu husi peskiza ida ne’e mak
atu hatene no analiza deskrisaun nivel koñesimentu família pasiente
kona ba prevensaun Moras Tuberkuloza Pulmonal iha Klinika klibur
Domin Tibar. Peskiza ida ne’e hala’o iha Klinika Klibur Domin Tibar
ho respondente pasiente sira ne’ebé baixa iha klinika refere. Teknika
ne’ebé uza hodi rekolla dadus mak kestionariu ho teknika Analiza
Dadus mak deskritivu kuantitativu. Husi rezultadu peskiza hatudu
katak nivel koñesimentu pasiente ne’ebé baixa iha Klinika Klibur
Domin Tibar hodi halo prevensaun ba moras Tuberculoze Pulmonal
ne’ebé ki’ik liu mak komprensaun no aplikasaun kompara ho nivel
hatene. Iha ne’ebé husi dadus peskiza hatudu katak (1) Nivel
Koñesimentu hatene aas liu mak hatene, hamutuk ema nain 12
(63,16%), Natoon hamutuk ema nain rua (10,53%) no la hatene
hamutuk ema nain lima (26,32%); (2) Nivel Koñesimentu ne’ebé
kategoria komprende hamutuk ema nain 8 (42,11%), Natoon hamutuk
ema nain neen (31,58%) no la Komprende hamutuk ema nain lima
(26,32%); (3) Nivel aplikasaun ne’ebé aas liu mak hatene aplika
hamutuk ema nain sia (47,37%), Aplika Natoon hamutuk ema nain
tolu (15,79%) no la aplika hamutuk ema nain neen (31,58%) no la iha
pasiente ne’ebé ho nivel aplikasaun ki’ik liu (kategoria la hatene aplika
liu) hamutuk ema na’in ida (5,26%).